fenveteknolojidersi
Would you like to react to this message? Create an account in a few clicks or log in to continue.

fenveteknolojidersi

FeNvEtEkNoLoJiDeRsİ
 
AnasayfaAnasayfa  Latest imagesLatest images  AramaArama  Kayıt OlKayıt Ol  Giriş yap  

 

 Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı)

Aşağa gitmek 
2 posters
YazarMesaj
FenVeTeKnOlOjİdErSi
~Fen Ve Teknoloji Baş Admin~
 ~Fen Ve Teknoloji Baş Admin~
FenVeTeKnOlOjİdErSi


Mesaj Sayısı : 27
Yaş : 28
Adınız Soyadınız : Merve Nur Uyumaz
Üye Tipi : Öğrenci
Sheker Uyemiz Nerden? : Adanamdan
Öğrenciyseniz Kaçıncı Sınıf? : 7.Sınıf
Öğrenciyseniz Okul Adınız Lütfen Belirtin : : Albay İbrahim Karaoğlanoğlu İlköğretin Okulu
Sitemiz Nasıl * : Ben Yaparım Da Güzel Olmaz Mı?
SanaL Hayvanın * : Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı) 14civc10
♥.•°Takımım°•.♥ : Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı) D1e2ee3fede4072d5e25570cs9
Uzaktaysan Sebebi? : Fenin Kalbinden
Uyarı:: : Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı) Hirsiz10
=== : [..FenVeTeknolojiDersi.Niceboard.BizAdminii..]


Kayıt tarihi : 11/08/08

Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı) Empty
MesajKonu: Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı)   Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı) Icon_minitimePtsi Kas. 17, 2008 4:25 am

Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı)

Yayları Tanıyalım


Kuvvet uygulandığında bazı cisimlerin şekillerinde değişiklikler olduğunu, uygulanan kuvvet ortadan kalktığında ise bu cisimlerin ilk şekillerine döndüklerini fark ettiniz mi? Bu tür cisimlere, esnek cisimler dendiğini biliyor musunuz?
Örneğin, giydiğimiz bazı tişört ve çoraplar esnektir. Onları, giyebilmek için gereriz. Çıkardığımızda ise bu giysiler, ilk şekillerine döner. Oyun hamuru ve cam macunu gibi maddeler esnek değildir. Onlara kuvvet uyguladığımızda şekillerini değiştirebiliriz. Fakat uyguladığımız kuvvet ortadan kalktığında bu maddeler eski hâllerine dönmezler.
Yay gibi cisimler esnektir. Gererek ya da sıkıştırarak onların şekillerini değiştirebiliriz. Uyguladığımız kuvveti ortadan kaldırdığımızda ise yay eski hâline döner.


Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı) Yay1

Yayın Oluşturduğu Kuvvet

Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı) Yay11


Bir yaya uygulanan kuvvetin büyüklüğü, yayın gerilmesini veya sıkışmasını nasıl etkiler? Yandaki şekle baktığınızda iki kat büyük kuvvetin yayın iki kat, üç kat
büyük kuvvetin de yayın üç kat uzamasını sağladığını fark ettiniz mi?
Bir cismi, yayın ucuna astığımızda cismin ağırlığından dolayı yay uzar. Fakat yay da asılı olduğu cisme yukarı doğru bir kuvvet uygular. Bu yüzden cisim asıldıktan sonra, yayın ucu bir müddet aşağı ve yukarı hareket eder ve bir süre sonra durur. Bu durumda cismin ağırlığı ile yayda oluşan kuvvet dengede olur. Yandaki şekilde görüldüğü gibi, cismi yaydan ayırdığımızda yayın ucu yukarı doğru hareket eder. Eğer yayın ucundan ayırdığımız cisim daha ağır olursa yay yukarı doğru daha hızlı hareket eder. Bu durum yayın, kendisini geren cisme, eşit büyüklükte ve zıt yönde bir kuvvet uyguladığını gösterir. Acaba, bir yaya çok büyük bir kuvvet uygularsak
ne olur? Yaya gereğinden fazla kuvvet uygulandığında yay, esneklik özelliğini kaybeder ve eski hâline dönemez. Yapımında yay kullanılan aletler tasarlanırken yay ile
bu yaya uygulanacak kuvvetin uygun özellikte olmasına dikkat edilir. Bir cismin ağırlığını ölçmek için dinamometre (yaylı el kantarı) kullanıldığını öğrenmiştik. Yandaki fotoğrafta görüldüğü gibi bir elmayı dinamometreye astığımızda elmanın ağırlığı dinamometrenin içindeki yayı uzatır. Eğer aynı dinamometreye bir paket elma asarsak yay bu kez daha fazla uzar. Çünkü bir paket elmanın ağırlığı daha fazladır. Kuvvet biriminin Newton (Nivton) olduğunu ve “N” ile gösterildiğini biliyoruz. Newton biriminin kullanılışını şu şekilde örneklendirebiliriz:



Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı) Yay111





Söz gelişi 100 g’lık bir çikolatanın ağırlığı yaklaşık 1N iken 1 kg’lık şeker paketinin ağırlığı yaklaşık 10N’dur. Aşağıdaki resimde de görüldüğü gibi ağırlık ölçmek için kullanılan dinamometreler farklı şekillerde tasarlanır. Yaylarının inceliğinden ya da kalınlığından bu dinamometrelerin farklı ağırlıktaki cisimleri ölçmek için yapıldıklarını anlayabiliriz. Örneğin, ince yaydan yapılan bir dinamometre 0 – 1 N arasında ölçüm yaparken kalın yaydan yapılanı 0 – 10 N arasında ölçüm yapabilir. Aşağıdaki resimlerden de anlaşılacağı gibi, yaylar birçok alette kullanılır. Yayların bu aletlerde hangi amaçlarla kullanılmış olduklarını açıklayalım. Yapımında yay kullanılan aletlere çevremizden başka örnekler verelim.

Fen bilimleriyle uğraşan bilim insanları için ölçme çok önemlidir. Bilim insanları yaptıkları gözlem ve araştırmalarını, uygun ölçme araçlarını kullanarak anlamlı hâle
getirirler. Örneğin, bir mühendis metre ve gönye gibi araçları kullanırken bir doktor da hastasının ateşini ölçmek için termometreden yararlanır. Gözlem ve ölçümlerin sonucunda elde edilen veriler, yorumlanarak değişkenler arasındaki muhtemel ilişkiler belirlenir. Elde edilen veriler tablo, grafik, resim, çizim ve yazılı metin gibi çeşitli yöntemlerle kaydedilir. fiimdi bir lastiğe ya da yaya farklı büyüklükteki ağırlıkları asarak bir dinamometre yapmaya ne dersiniz?


Lastikteki uzama miktarı uygulanan kuvvet ile doğru orantılıdır. Yani bir lastik ya da yaya uygulanan kuvvet ne kadar artırılırsa uzama miktarı da aynı oranda artar. Günlük hayatta kullandığımız el kantarı, baskül gibi tartı araçları yayların bu özelliğine göre ölçüm yapar. Ancak uygulanan kuvvetin artırılması sonucunda lastiğin kopabileceğini veya yayın esnekliğini yitirebileceğini ve uzamanın kalıcı hâle gelebileceğini dikkate almak gerekir.



Önemli Not:



*Esneklik potansiyel enerjisi sıkıştırma veya gerilme miktarına ve maddenin esneklik özelliğine bağlıdır.

*Her yayın esneklik potansiyel enerjisi farklıdır. Bu enerji yayın esnekliği , sertliği , yapıldığı maddenin cinsine ve yayın helozon sayısına bağlıdır.

*Esnekliğini kaybeden bir yay eski haline dönemez
Sayfa başına dön Aşağa gitmek
http://fenveteknolojidersi.niceboard.biz
fenhocası01
~Fen Ve Teknoloji Baş Admin~
 ~Fen Ve Teknoloji Baş Admin~



Mesaj Sayısı : 21
Adınız Soyadınız : tuğba ışın
Sheker Uyemiz Nerden? : adana
Öğrenciyseniz Kaçıncı Sınıf? : Diğer
Öğrenciyseniz Okul Adınız Lütfen Belirtin : : Öğrenciyseniz Okul Adınız Lütfen Belirtin :
Sitemiz Nasıl * : güzel
SanaL Hayvanın * : Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı) 3tavsa10dy5
♥.•°Takımım°•.♥ : Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı) D1e2ee3fede4072d5e25570cs9
Uyarı:: : Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı) Hirsiz10
=== : <marquee>[..FenVeTeknolojiDersi.Niceboard.BizÜyesi..] </marquee>
Kayıt tarihi : 11/08/08

Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı) Empty
MesajKonu: Geri: Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı)   Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı) Icon_minitimeÇarş. Şub. 04, 2009 2:08 pm

saol
Sayfa başına dön Aşağa gitmek
 
Yayları Tanıyalım (Konu Anlatımı)
Sayfa başına dön 
1 sayfadaki 1 sayfası
 Similar topics
-

Bu forumun müsaadesi var:Bu forumdaki mesajlara cevap veremezsiniz
fenveteknolojidersi :: 7.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ :: 7.SINIF FEN VE TEKNOLOJİ DERSİ-
Buraya geçin: